Gửi lúc 11:40' 13/11/2009
Khi bầu sữa... tắc tị
Những chuyện rắc rối xung quanh bầu sữa mẹ của em bé mà các bà mẹ trẻ chưa biết. Các chị cho con bú, động tác mút sữa của bé giúp dòng sữa cứ thế mà chảy ra. Tuy nhiên, một số chị không may tuyến sữa một hoặc hai bên bị tắc, em bé đói mà bà mẹ trẻ đau đến phát khóc, phát sốt...
Tại sao lại tắc sữa?
Bạn cứ hình dung ống dẫn sữa như những ống cao su thiên nhiên. Tạo hóa khi sinh ra tuyến sữa muốn cho gọn nên đã cho chúng có cấu trúc ngoằn ngoèo để tăng dung tích chứa. Nếu chẳng may có một chỗ bị gập lại giống như bạn lấy tay gập ống cao su thì đương nhiên nước ngừng chảy. Nói vậy sẽ có bạn thắc mắc "chả lẽ tất cả cùng tắc?". Không phải thế, lúc mới tắc bạn nặn sữa vẫn còn, em bé bú được chút chút. Sau ống dẫn bị tắc căng phồng lên, chèn ép toàn bộ đường đi các ống dẫn khác, thế là hai cái bầu tắc tị, ứ sữa.
Làm sao hết tắc?
Bạn đến bệnh viện sẽ được điều dưỡng xoa bóp, dùng máy hút sữa tự động tạo ra một lực mạnh giúp khai thông. Ai từng trải qua sẽ nhớ đến già cái cảm giác đau khi hút sữa. Vậy mà có chị sữa ra, có chị vẫn... tắc tị. Dân gian có nhiều cách chữa, xin lược kể để các bạn tham khảo:
- Một bác sĩ sản khoa bày cách dùng hành tím xắt lát dày chừng 1,5mm đặt lên hai bầu ngực (trừ đầu ti), phủ khăn giấy mềm, băng lại. Mỗi ngày đắp hai lần cùng với xoa bóp ngực thì sau bốn ngày hết tắc hoàn toàn.
- Có vùng như ở Hưng Yên, không dùng hành tím mà dùng lá mít, mỗi bên bầu chín lá mít hái xuống hơ nóng đặt lên vùng nào cứng nhất. Tiếp đó dùng tay xoa bóp, ấn mạnh từ trên xuống dưới. Khi thấy sữa chảy ra cho bé bú liền, làm liên tục ở những ngày sau là sữa thông hoàn toàn.
- Bà con vùng Nam Định nấu xôi nếp, bọc trong hai khăn vải mềm chườm hai bên ngực theo nguyên tắc từ ngoài vào trong, làm liên tục cho đến khi xôi nguội. Sữa sẽ về đều cả hai bên.
- Bà con vùng Hà Nam dùng trái đu đủ non xắt lát mỏng, nướng lên cho nóng rồi đắp vào hai bên bầu cũng có tác dụng tương tự.
Một số biện pháp không nên dùng
Bà con lưu truyền cách chữa mẹo: bắt sản phụ đứng trước cột tre, đo đầu ti đến chỗ nào của cột thì đánh dấu lại. Sau đó dùng vải buộc chặt vùng cột tre đó thì sữa sẽ về. Chuyện nghe như đùa.
Một số nơi ở nông thôn miền Bắc dùng lược sừng chải hai bầu, chừng 15 phút sau thì sữa chảy ra!
Ở vùng núi Hòa Bình thì... ông thầy mang hai cái móng dê đến giao cho bà mẹ chồng dùng chúng gãi đều hai bên bầu của con dâu, sữa sẽ chảy ra!
Một số người chỉ nhau cách uống lá đinh lăng (Polyscias fruticosa). Các nhà y học cổ truyền khuyên dùng rễ cây đinh lăng 40g, sắc lấy nước uống vì có tác dụng thông huyết mạch. Tuy nhiên có chị dùng lá đinh lăng uống lại bị mất sữa.
Nếu hiện tượng tắc đã thành ápxe thì tất cả biện pháp kể trên đều chào thua.
Những bài thuốc chữa tắc sữa
- Tạo giác thích: là gai cây bồ kết. Vị cay, tính ấm vào kinh phế và đại tràng, có tác dụng hoạt huyết, tiêu viêm nên thông sữa. Dùng 4-8g sắc uống.
- Ty qua lạc: là xơ quả mướp. Xơ mướp thông kinh hoạt lạc nên chữa tắc sữa rất tốt. Dùng 5-10g, nấu nước uống.
Bạn muốn ăn thì dùng mộc thông 10g, móng giò hai cái nấu thành món canh, ăn hết. Hoặc dùng lá cây diếp cá 40g nấu uống mỗi ngày.
Các huyệt chữa tắc sữa
Bấm huyệt kiên tỉnh nằm ở mỏm cùng xương bả vai. Dùng đầu ngón tay cái bấm, sản phụ thấy cảm giác căng tức là được. Giữ lâu trong 5-10 phút có thể thông tia sữa tức thì.
Huyệt dịch môn: ở kẽ ngón tay 4 và 5. Xoa và ấn bằng đầu ngón tay cái, ngày làm 2-3 lần.
Huyệt nhũ căn: nằm giữa liên sườn 5 thẳng từ núm vú xuống, có thể day ấn mỗi ngày cũng làm thông sữa.
Phòng tắc sữa
Chăm sóc hai "nhà máy sữa" từ khi mang thai bằng cách rửa đầu ti bằng nước sạch, lau khăn mềm mỗi ngày. Cho bú ngay trong 24 giờ đầu để bé được hưởng sữa non mà cũng là một trong những cách hạn chế tắc. Xoa bóp hai bầu để chúng luôn mềm mại suốt trong thời kỳ cho con bú, bế con đúng cách, cho bú hết từng bên là góp phần phòng chống tắc sữa.
Theo TS.BS Lê Thúy Tươi / Tuổi Trẻ
Bản gốc: Sức khỏe số - Khi bầu sữa... tắc tị
No comments:
Post a Comment